Rezistenca ndaj antibiotikëve

Rezistenca ndaj antibiotikëve është bërë një çështje urgjente shëndetësore globale, duke ndikuar në trajtimin e infeksioneve të ndryshme. Ajo që mund të mos kuptohet lehtësisht, është lidhja e rëndësishme midis rezistencës ndaj antibiotikëve dhe helmimit nga ushqimi. 
Vitet e fundit, përdorimi i tepërt dhe keqpërdorimi i antibiotikëve si në mjekësinë njerëzore ashtu edhe në bujqësi, kanë çuar në shfaqjen e baktereve rezistente ndaj ilaçeve në zinxhirin tonë të furnizimit me ushqime. 

Ky artikull eksploron lidhjet midis rezistencës ndaj antibiotikëve dhe helmimit me ushqim, duke hedhur dritë mbi rëndësinë e përdorimit të përgjegjshëm të antibiotikëve, në garantimin e sigurisë ushqimore dhe shëndetit publik.

Rezistenca ndaj antibiotikëve të përdorur në bujqësi dhe blegtori:

Keqpërdorimi i antibiotikëve dhe përdorimi i tyre i gjerë në bujqësi dhe blegtori, për rritjen e prodhimit apo parandalimin e sëmundjeve, kanë përshpejtuar zhvillimin e baktereve rezistente ndaj antibiotikëve.

Kështu antibiotikët e përdorur në procesin e prodhimit të produkteve shtazore si mishi, qumështi dhe vezët, mund të gjënden në sasi të vogla në ushqimin që konsumojmë. 
Por, ekspozimi i zgjatur ndaj dozave të ulëta të antibiotikëve, mund të kontribuojë në zhvillimin e baktereve rezistente ndaj antibiotikëve njësoj si te kafshët, edhe te njerëzit.

Praktikat moderne bujqësore, duke përfshirë mbipopullimin dhe higjienën jooptimale në fermat blegtorale, mund të përforcojnë rrezikun e infeksioneve bakteriale dhe nevojën për përdorim të antibiotikëve.
 
Administrimi i pakontrolluar i antibiotikëve mund të çojë në zhvillimin e rezistencës së baktereve, të cilat më pas mund të përhapen në zinxhirin ushqimor.

Si mund të përhapen tek njerëzit bakteret rezistente nga kafshët

Kafshët, ashtu si njerëzit, mbajnë baktere në zorrët e tyre. 
Këtu përfshihen edhe mikrobet rezistente ndaj antimikrobikeve, të cilët mund të futen në ushqim në disa mënyra:

- Kur kafshët theren dhe përpunohen për ushqim, bakteret mund të kontaminojnë mishin ose produkte të tjera shtazore, duke u përhapur nga pajisjet e kontaminuara të përpunimit ose kazanët e magazinimit.

- Feçet/jashtëqitjet e kafshëve mund të përmbajnë baktere rezistente dhe të futen në mjedisin përreth.

- Frutat dhe perimet mund të kontaminohen përmes kontaktit me tokën, ujin ose plehrat që përmbajnë jashtëqitje/jashtëqitje të kafshëve.

Njerëzit mund të marrin infeksione të zorrëve, duke përfshirë infeksione rezistente ndaj antibiotikëve, duke trajtuar ose ngrënë ushqim të kontaminuar, ose duke rënë në kontakt me jashtëqitjen e kafshëve të pakompostuar. 
Njerëzit mund të bien në kontakt me jashtëqitjen e kafshëve nëpërmjet kontaktit të drejtpërdrejtë me kafshët dhe mjediset e kafshëve, ose nëpërmjet ujit të pijshëm të ndotur. 

Sëmundjet e shkaktuara nga ushqimi dhe bakteret rezistente ndaj antibiotikëve:

Sëmundjet e shkaktuara nga ushqimi nga infeksionet prej Salmonella, Campylobacter dhe E. coli, janë të lidhura me rezistencë të ktyre baktereve ndaj antibiotikëve. 
Produktet ushqimore të kontaminuara që strehojnë këto baktere rezistente mund të shkaktojnë infeksione të rënda te njerëzit, shpesh duke rezultuar në mundësi të kufizuara trajtimi për shkak të rezistencës ndaj antibiotikëve.

Një person me një infeksion ushqimor të shkaktuar nga bakteret rezistente, do të ketë simptoma të ngjashme me infeksionet e shkaktuara nga bakteret që mund të vriten nga antibiotikët. Simptomat mund të jenë të lehta deri në kërcënuese për jetën. 

Simptomat e lehta mund të përfshijnë: nauze, diarre, të vjella. Njerëzit me një infeksion të rëndë mund të kenë nevojë të vizitojnë një mjek, të marrin antibiotikë ose të shtrohen në spital. Infeksionet rezistente mund të jenë të vështira dhe ndonjëherë të pamundura për t'u trajtuar. Kjo mund të çojë në trajtime më të kushtueshme dhe rreziqe më të larta për efekte anësore.

Kush është në rrezik më të lartë për helmim nga ushqimi

Njerëzit me rrezik më të lartë për helmim nga ushqimi përfshijnë të rriturit e moshës 65 vjeç e lart, fëmijët më të vegjël se 5 vjeç, njerëzit që kanë probleme shëndetësore ose marrin ilaçe që ulin aftësinë e trupit për të luftuar mikrobet dhe sëmundjet, si dhe gratë shtatzëna. 

Këto grupe janë në rrezik për simptoma të rënda ose komplikime nga helmimi prej ushqimit.

Të mbrojmë veten dhe familjen tonë

Adresimi i krizës së rezistencës ndaj antibiotikëve kërkon një qasje të shumëanshme. Zbatimi i praktikave të përgjegjshme të përdorimit të antibiotikëve në bujqësi, promovimi i higjienës së mirë dhe rritja e standardeve të sigurisë ushqimore janë hapa thelbësorë për të reduktuar prevalencën e baktereve rezistente ndaj antibiotikëve në produktet ushqimore.

Katër rregulla kryesore për sigurinë e ushqimit, sidomos gjatë gatimit të tij:

Lani duart para dhe pasi të keni prekur mishin e papërpunuar, pulën dhe shpendët e tjerë, ushqimet e detit ose vezët. Lani dërrasat prerëse dhe enët tuaja pasi të keni përgatitur çdo kategori ushqimore psh perimet, pastaj mishin.

Mikrobet nga mishi i papërpunuar, shpendët, ushqimet e detit dhe vezët mund të përhapen te frutat, perimet dhe ushqimet e tjera të gatshme për tu ngrënë, nëse nuk i mbani të ndara. 

Përdorni një dërrasë prerëse ose pjatë për mishin e papërpunuar dhe një tjetër për ushqimin që nuk do të gatuhet para se të hahet. 

Përdorni një termometër ushqimi për t'u siguruar që ushqimi është gatuar në një temperaturë të brendshme të sigurtë:

- Mbi 65°C për copat e plota të viçit, derrit, qengjit dhe viçit, si biftekët, bërxollat  (më pas lëreni mishin të pushojë të paktën për 3 minuta përpara se ta hani)
- Mbi 70°C për mishin e grirë (viçi apo derri), recetat me vezë
- Mbi 75°C për shpendët, duke përfshirë pulën dhe gjelin e detit

Për temperatura të sigurta gatimi për ushqime të tjera https://www.foodsafety.gov/food-safety-charts/safe-minimum-internal-temperatures


Mbajeni frigoriferin tuaj në 4°C ose më poshtë dhe vendoseni ushqimin në frigorifer brenda 2 orëve pas gatimit. 

Kur jeni rreth kafshëve shtëpiake dhe kafshëve të tjera:

Lani duart pasi t'i prekni ato, ushqimin, ujin, jashtëqitjen, sendet (si lodrat dhe tasat) ose habitatet (si shtretërit, kafazet, rezervuarët, kafazet, stallat dhe hambarët).