Siguria Ushqimore Archives

Organike vs Bio vs Natyrale: Zbulimi i dallimeve për një zgjedhje më të shëndetshme

Organike Bio Natyrale: Zbulimi i dallimeve

07/07/2023

Natyrale, Organike dhe Bio na shoqërojnë çdo ditë e më shumë midis kategorive të produkteve duke filluar nga ato ushqimore, tek pijet e deri tek produktet e bukurisë. Të kuptuarit e dallimeve midis këtyre etiketave mund të jetë mjaft konfuze dhe sfiduese, shpesh herë dhe falë marketingut agresiv. Etiketat dhe kuptimet e tyre Organike: Etiketa “organike” tregon se prodhimi i produktit përfshin shmangien e pesticideve sintetike toksike, herbicideve, plehrave kimike, antibiotikëve dhe hormoneve të rritjes tek kafshët. Nëse një produkt është etiketuar si “organik i certifikuar”, do të thotë që inspektorët e palëve të treta kanë verifikuar që standardet organike janë ndjekur gjatë prodhimit. Këto standarde mund të ndryshojnë në varësi të nivelit të certifikimit. Etiketa “bio” është e ngjashme me “organike” dhe përdoret kryesisht në Bashkimin Evropian (BE). Kjo do të thotë se ushqimi është prodhuar nëpërmjet praktikave të bujqësisë organike që gjithashtu kanë prioritet mirëqenien e planetit dhe qëndrueshmërinë. Produktet e certifikuara “bio” rriten pa pesticide konvencionale, plehra artificialë, antibiotikë ose hormone të rritjes. Etiketa “natyrale” është më pak e rregulluar dhe ka një kuptim më subjektiv. Në përgjithësi, kjo nënkupton që produkti nuk përmban aditivë artificialë ose sintetikë. Megjithatë, termi “natyrale” nuk merr parasysh procesin e prodhimit ose paketimit, i cili mund të përfshijë ende metoda sintetike. Rregullat për vendosjen e etiketave Etiketa “organike” ka rregulla strikte dhe njihet dhe besohet gjerësisht. Produktet duhet të përmbajnë mbi 95% përmbajtje organike për t’u etiketuar si të tilla dhe të fitojnë të drejtën e vendosjes së logos organike. – Produktet me përmbajtje organike 70-95% mund të tregojnë përqindjen e përbërësve organikë, por nuk mund të përdorin logon organike. – Produktet me më pak se 70% përmbajtje organike mund të përmendin vetëm përbërësit organikë në listën e përbërësve, por nuk kërkojnë certifikim. Etiketa “Bio”: Rregulloret për etiketën “bio” ndryshojnë midis vendeve dhe disa kompani mund të përdorin termin pa certifikimin e duhur. Nëse një produkti i mungon logoja ose emri i institucionit çertifikues, këshillohet të tregohemi të kujdeshëm. Etiketa “Natyrale”: Nuk ka rregullore zyrtare për etiketën “natyrale”, duke e lënë përkufizimin dhe përdorimin e saj kryesisht në vendimin e prodhuesëve. FDA (Food and Drug Administration) deklaron se termi “natyrale” mund të përdoret nëse ushqimi nuk përmban ngjyres të shtuar, aromë artificiale ose substanca sintetike. Megjithatë, ky institucion nuk ofron udhëzime gjithëpërfshirëse. Të ushqehemi me organike: A ndikon në shëndetin tonë? Po, zgjedhja e ushqimit organik mund të bëjë një ndryshim për disa arsye: Shmangia e pesticideve sintetike: Bujqësia organike shmang përdorimin e pesticideve sintetike, herbicideve dhe kimikateve, duke reduktuar ekspozimin ndaj substancave potencialisht të dëmshme. Përfitimet ushqyese: Disa kërkime sugjerojnë se ushqimi i rritur në mënyrë organike mund të përmbajë nivele më të larta të lëndëve ushqyese si vitamina C, hekur, magnez dhe fosfor. Shëndeti i fëmijëve: Fëmijët janë më të prekshëm ndaj efekteve të pesticideve, kështu që zgjedhja e produkteve organike mund të ndihmojë në mbrojtjen e tyre nga komplikimet e mundshme shëndetësore. Acidet yndyrore omega-3: Mishi organik dhe produktet e qumështit janë gjetur se përmbajnë rreth 50% më shumë acide yndyrore omega-3 në krahasim me homologët e prodhuar në mënyrë konvencionale, sipas një studimi britanik. Qumështi organik gjithashtu tenton të ketë nivele më të ulëta të yndyrave të ngopura. Mirëqenia e kafshëve dhe mjedisi: Praktikat e bujqësisë organike nxisin kushte më të shëndetshme të blegtorisë, reduktojnë përdorimin e antibiotikëve dhe hormoneve të rritjes dhe kufizojnë futjen e substancave të panatyrshme në tokë. A janë produktet e çertifikuara, gjithmonë të shëndetshme? Pë sa thënë më parë, produktet e etiketuara “organike” janë të dobishme për shëndetin tonë dhe mjedisin, por e njëjta gjë mund të mos zbatohet për ushqimet e paketuara. Faktorë si përmbajtja e sheqerit, përbërësit e përpunuar, aditivët dhe ngjyrosja janë thelbësore për t’u marrë parasysh për shëndetin e përgjithshëm. Edhe produktet organike të certifikuara mund të përmbajnë psh sheqer kaf organik, i cili mund të mos përputhet me një dietë të ekuilibruar. Produktet e etiketuara si “të bëra me përbërës organikë” mund të përmbajnë 70% përbërës organikë, por mund të përfshijnë akoma substanca të panatyrshme në atë pjesën e mbetur dhe 30% nuk është pak. Rregullimi i lirë i etiketës “natyrale” i lejon markave ta përdorin atë për qëllime marketingu, edhe nëse produkti përmban sheqerna të rafinuara ose kimikate. Blerje të shpejta dhe të duhura Këshilla për marrjen e vendimeve shpejt dhe lehtë gjatë blerjeve: Krijimi i një liste: Hulumtimi dhe krijimi i një liste markash ose dyqanesh që përputhen me vlerat tona dhe ofrojnë produktet që plotësojnë kriteret tona, do të na thjeshtojë procesin e blerjes. Përdorimi i aplikacioneve për skanimin e etiketave: Disa aplikacione mund të skanojnë etiketat e produkteve dhe të japin informacion rreth përbërësve dhe efekteve të tyre të mundshme. Aplikacionet si Healthy Food, OpenFood-Facts, Yuka etj, na ndihmojnë të gjejmë produkte të përshtatshme shpejt dhe lehtë gjatë blerjeve dhe të ruajmë informacione për referencë në të ardhmen. Të edukojmë veten: Të mësojmë të lexojmë dhe kuptojmë etiketat për t’i përshtatur blerjet sipas nevojave tona është thelbësore, kuptimi i dallimeve do t’na mundësojë të bëjmë zgjedhje më të informuara. Raporti çmim/ vlerë – Produktet organike janë përgjithësisht më të shtrenjta se ato konvencionale. Nëse kostoja shtesë ia vlen varet nga zgjedhja personale. Nëse mund të përballoni të gjitha produktet organike, kjo është shumë mirë, por mund të mos jetë e realizueshme për të gjithë. – Përqendrohemi në eliminimin e ushqimeve të përpunuara, sheqernave jo të shëndetshme dhe përfshirjen e ushqimeve të shëndetshme të sapo gatuara, në dietën tonë. – I japim përparësi blerjeve organike për ushqimet e konsumuara çdo ditë dhe për produktet shtazore. Mos harrojmë se, respektimi rigoroz i një plani ushqimor organik nuk garanton shëndetin e përgjithshëm; Një qasje e balancuar është çelësi!!

Siguria ushqimore: Një udhëtim në botën mikrobike

05/07/2023

Çdo ditë njerëzit në mbarë botën sëmuren nga ushqimi që hanë. Kjo gjëndje shkaktohet nga mikroorganizma të rrezikshme dhe/ose nga kimikatet toksike. Shumica e sëmundjeve që vijnë nga ushqimi mund të parandalohen me informacionin dhe trajtimin e ushqimit. Sëmundjet e shkaktuara nga ushqimi janë një problem si në vendet e zhvilluara, ashtu edhe në vendet në zhvillim duke prekur rëndë foshnjat, fëmijët e vegjël nën 5 vjeç, të moshuarit dhe të sëmurët. Mikroorganizmat janë një pjesë e natyrshme e mjedisit tonë dhe mund të gjenden në ushqime të ndryshme të përditshme. Ndërsa shumë mikroorganizma janë të padëmshëm apo edhe të dobishëm, është thelbësore të jemi të vetëdijshëm për rreziqet e mundshme që lidhen me patogjenët që vijnë nga ushqimi. Praktikimi i higjenës së mirë të ushqimit, si gatimi i plotë, ruajtja e duhur dhe larja e frutave dhe perimeve, mund të ndihmojë në minimizimin e rrezikut të konsumimit të mikroorganizmave të dëmshëm. Për më tepër, organet rregullatore qeveritare dhe industritë ushqimore luajnë një rol jetik në zbatimin e masave të rrepta të kontrollit të cilësisë për të garantuar sigurinë ushqimore dhe për të mbrojtur shëndetin e konsumatorit. (Sigurisht në USA, BE. Po në Shqipëri?!) Mikroorganizmat janë gjallesa shumë të vogla, aq të vogla saqë nuk mund të shihen me sy të lirë dhe duhen 1 milion të tilla për të mbuluar kokën e një gjilpëre. Ekzistojnë tre lloje të ndryshme mikroorganizmash: të mira, të keqija dhe të rrezikshme. Mikroorganizmat e mira janë të dobishme, pasi janë faktor në përgatitjen e ushqimeve dhe pijeve (si djathi, kosi, birra, vera), ilaçeve (penicilina) dhe ndihmojnë në tretjen e ushqimit në zorrë. Mikroorganizmat e këqija zakonisht nuk i sëmurin njerëzit, por ato shkaktojnë erën e keqe, shijen e tmerrshme në ushqim, si dhe pamjen e neveritshme. Mikroorganizmat e rrezikshme i sëmurin njerëzit rëndë, duke shkaktuar edhe vdekjen. Këta quhen “patogjenë”. Shumica e këtyre mikroorganizmave nuk e ndryshojnë pamjen e ushqimit. Bakteret, viruset, majatë, myku dhe parazitët janë të gjitha mikroorganizma. Era, shija dhe pamja e ushqimit nuk janë tregues të mjaftueshëm për të kuptuar nëse ushqimi ka potencial t’na sëmurë apo jo, në një moment të caktuar. Disa mikroorganizma e ndryshojnë pamjen e ushqimit dhe janë të rrezikshme. Një shembull është myku i gjelbër në bukë, që mund të prodhojë toksina. Mikroorganizmat janë kudo, por kryesisht gjenden tek: feçet, toka, uji, minjtë, insektet dhe kafshët si qentë, peshqit, lopët, pulat dhe derrat dhe njerëzit (zorrët, goja, hunda, duart, thonjtë dhe lëkura). Mikroorganizmat duke përfshirë bakteret, kërpudhat dhe viruset, janë një pjesë e pandashme e jetës sonë të përditshme, edhe pse ne nuk mund t’i shohim me sy të lirë. Le të eksplorojmë mikroorganizmat më të zakonshëm që gjenden në ushqimin e përditshëm dhe do të kuptojmë më mirë implikimet e tyre. Bakteret: – Salmonela: Ky bakter shpesh gjëndet në vezët e pagatuara ose të paziera mirë, shpendët dhe produktet e mishit. Marrja e ushqimeve të kontaminuara me salmonelë mund të shkaktojë simptoma si diarre, dhimbje barku dhe ethe. – Escherichia coli (E. coli): Ky bakter zakonisht lidhet me mish viçi të pagatuar mirë, qumësht të papasterizuar dhe fruta e perime të kontaminuara. E. coli mund të shkaktojë simptoma të rënda gastrointestinale ose infeksione urinare dhe në disa raste, të çojë në dëmtim të veshkave. – Listeria monocytogenes: E gjetur në tokë, ujë dhe kafshë të caktuara, Listeria mund të kontaminojë një shumëllojshmëri ushqimesh, duke përfshirë mishin, djathrat e buta dhe perimet e papërpunuara. Sëmundja e shkaktuar nga ky bakter, prek kryesisht gratë shtatzëna, të porsalindurit dhe individët me sistem imunitar të dobësuar. Viruset: Viruset janë agjentë infektues jashtëzakonisht të vegjël që nuk mund të shumohen pa një qelizë strehuese. Edhe pse më pak të lidhura me ushqimin e përditshëm, disa viruse mund të transmetohen përmes ushqimit të kontaminuar dhe të shkaktojnë sëmundje të tilla si gastrointestinale. Shembujt përfshijnë: – Norovirusi është shumë ngjitës dhe zakonisht shoqërohet me shpërthime të sëmundjeve gastrointestinale. Mund të transmetohet nëpërmjet ushqimit dhe ujit të kontaminuar, si dhe nëpërmjet kontaktit të drejtpërdrejtë person me person. Trajtuesit e ushqimit që janë të infektuar ose janë shëruar kohët e fundit nga virusi mund të kontaminojnë pa vetëdije ushqimin gjatë përgatitjes ose shërbimit. – Virusi i hepatitit A transmetohet kryesisht përmes rrugës fekalo-orale dhe është një shkaktar i rëndësishëm i sëmundjeve ushqimore në mbarë botën. Aspektet kryesore të virusit të hepatitit A përfshijnë: Transmetimi: Virusi i hepatitit A mund të transmetohet përmes konsumimit të ushqimit ose ujit të kontaminuar me lëndë fekale që përmban virusin. Frutat, perimet dhe ushqimet e tjera të papjekura janë burime të zakonshme të infeksionit. Trajtuesit e ushqimit të infektuar që nuk praktikojnë higjienën e duhur mund të kontribuojnë gjithashtu në përhapjen e virusit. Kërpudhat: Kërpudhat janë organizma mikroskopikë të shfaqura në formën e mykut dhe majave. Ndërsa disa myqe dhe maja janë të dobishme, të tjerat mund të prishin ushqimin ose të prodhojnë toksina që mund të shkaktojnë sëmundje. Kërpudhat e zakonshme që gjenden në ushqimin e përditshëm përfshijnë: – Aspergillus: Kjo gjini myku mund të kontaminojë një gamë të gjerë artikujsh ushqimorë, duke përfshirë arrat, drithërat dhe frutat e thata. Disa lloje të Aspergillus prodhojnë aflatoksinë, kancerogjenë të fuqishëm që paraqesin rrezik për shëndetin e njeriut nëse konsumohen në sasi të mëdha. – Candida: Candida është një specie majash që mund të kontaminojë ushqimin, veçanërisht në mjedise me lagështi. Ndërsa Candida është një pjesë normale e mikrobiotës sonë, sasia e tepërt mund të shkaktojë infeksione te individët e ndjeshëm ose ata me sistem imunitar të komprometuar. Siguria ushqimore dhe përgjegjësia individuale Në disa rajone apo shtete si Shqipëria, masat gjithëpërfshirëse në lidhje me sigurinë ushqimore mund të mos zbatohen ose të jenë të disponueshme. Megjithatë, ka hapa proaktivë që individualisht mund të ndërmarrim për të mbrojtur familjet tona nga rreziqet e mundshme që lidhen me mikroorganizmat në ushqim. Duke qenë vigjilentë dhe duke ndjekur praktikat bazë të sigurisë ushqimore, ne mund të zvogëlojmë probabilitetin e sëmundjeve që vijnë nga ushqimi. Disa masa të rëndësishme për t’u marrë parasysh përfshijnë praktikat e duhura të higjienës për veten …

04/07/2023

Escherichia Coli është një bakter natyral i pranishëm në zorrët tona, duke kontribuar në tretjen optimale të ushqimit. Megjithatë, disa lloje të E. Coli mund të bëhen patogjene dhe të shkaktojnë çrregullime të zorrëve dhe madje edhe vdekje. Është thelbësore të adoptohen praktika të sigurta të ruajtjes së ushqimit për të shmangur kontaktin me këto baktere të dëmshme. Si transmetohet Escherichia coli? Në shoqëritë moderne është e mundur infektimi me bakterin Escherichia Coli duke ngrënë disa ushqime dhe duke mos respektuar disa rregulla bazë të higjenës. Ndër shkaqet më të shpeshta për të cilat shfaqet veçanërisht ky bakter është ai i trajtimit dhe i ruajtjes jo të përshtatshëm të ushqimit. Në veçanti, mishi i viçit por edhe mishi i bardhë i pulës mund ta transmetojë këtë bakter te njerëzit nëse nuk gatuhet siç duhet. Temperatura e gatimit duhet të jetë e përshtatshme dhe gjithashtu duhet të jetë mbi 70°. Prandaj rekomandohet të shmanget ngrënia e mishit të papërpunuar të çfarëdo origjine. Në fakt, bakteri eliminohet vetëm me nxehtësi shumë të lartë, ndërkohë që ruan të gjithë ngarkesën e tij të dëmshme edhe nëse përzihet me uthull, e cila zakonisht konsiderohet një dezinfektues natyral. Ky lloj kontaminimi është përgjegjës për të ashtuquajturën diarre të udhëtarëve, e cila prek kryesisht ata që shkojnë me pushime në vendet ekzotike, ku duket se nuk i kushtohet vëmendje standardeve të higjienës. Në lidhje me këtë të fundit, është e rëndësishme të nënvizohet rëndësia e trajtimit të ushqimit para përgatitjes, duke iu referuar veçanërisht mishit. Mishi i papërpunuar duhet larë me shumë kujdes në lavaman në kuzhinë, pasi uji mund të përhapet mbi ushqimet e tjera, në pjata dhe në rafte të ndryshme, si dhe në dysheme. Kjo do të çonte në një përhapje të bakterit. Në këto përgatitje, këshillohet përdorimi i dorezave, për të parandaluar mbetjet e mbetjeve nën thonj dhe dezinfektimi i të gjitha zonave që kanë pasur kontakt me mishin, si p.sh. në dërrasat e prerjes. Ka edhe ushqime të tjera në të cilat mund të jetë i pranishëm bakteri Escherichia Coli, e ndër to janë perimet e freskëta, si marule dhe lakër, qumësht dhe pije të papasterizuara. Disa sekonda pasterizimi do të ishin të mjaftueshme për të shmangur rrezikun, si dhe për një dezinfektim të saktë të perimeve. Shpesh shkaku i pranisë së Escherichia Coli në perime është se ato gjenden pranë kullotave, veçanërisht të gjedhëve, dhive dhe deleve, të cilat mund të lënë plehun e tyre në të njëjtin vend. Escherichia Coli gjithashtu mund të na kontaminojë duke gëlltitur sasi të vogla uji nga liqenet, detrat ose lumenjtë e kontaminuar. Escherichia coli mund të transmetohet te njerëzit nga: – Uji dhe ushqimi i kontaminuar, veçanërisht frutat dhe perimet të palara, qumësht i papasterizuar, mish i gatuar në mënyrë të papërshtatshme. – Duart jo të lara siç duhet pas kontaktit me një kafshë të infektuar ose me jashtëqitje kafshësh – Duart nuk lahen siç duhet pas kontaktit me një person të infektuar. Cilat janë simptomat tipike të një infeksioni Escherichia coli? Në mënyrë tipike, simptomat shfaqen 3-4 ditë pas infektimit dhe varen nga vendi i prekur: E.COLI dhe Infeksionet gastrointestinale: – Diarreja – Të përziera – Të vjella – Ngërçe në stomak – Herë pas here ethe E.COLI dhe Infeksioni në traktin urinar: – Nevoja e shpeshtë për të urinuar – Dhimbje dhe ndjesi djegieje gjatë urinimit – Dhimbjet e legenit – Ethe A janë disa njerëz më shumë të rrezikuar? Të gjitha grupmoshat janë në rrezik, por infeksionet e zorrëve mund të jenë veçanërisht serioze tek fëmijët dhe të moshuarit, pasi këto kategori kanë më shumë gjasa të zhvillojnë komplikime të tjera. Testimi i ujit të rubinetit – Test Kit Testimi i ujit të rubinetit për kontaminimin me E. coli është thelbësor për të garantuar sigurinë e tij për konsum. Ndërsa testimi laboratorik i certifikuar është më i miri, një test paraprak mund të bëhet në shtëpi duke përdorur një komplet testimi të baktereve koliforme. Për të kryer testin, blihet një test kit nga një furnizues me reputacion, mblidhet një mostër uji çezme në një enë të pastër dhe ndiqen udhëzimet me kujdes.

A duhen larë frutat dhe perimet përpara se t’i vendosim në frigorifer?

04/07/2023

Kërkesat higjienike të diktuara nga pandemia na bënë të lajmë gjithçka që hyn në shtëpinë tonë, përfshirë frutat dhe perimet. Por a është e shëndetshme të lajmë frutat para se t’i vendosim në frigorifer? Ekspertët sugjerojnë të mos i lajmë kurrë frutat dhe perimet e plota ndërkohë që i ruajmë në frigorifer: Kontakti me ujin çon në një rritje të lagështirës dhe favorizon rritjen e mykut dhe baktereve. Natyrisht, kjo bën që ushqimi të përkeqësohet më shpejt dhe mund të na detyrojë të hedhim fruta dhe perime të cilat, nëse ruhen siç duhet do të kishin një jetë më të gjatë. Disa rregulla për t’i ruajtur siç duhet frutat dhe perimet në frigorifer: – Frutat dhe perimet vendosen në enë ose në sirtarin e frutave, të ndara me film transparent ose enë hermetike (ruajtja e llojeve të ndryshme të frutave në të njëjtën enë shkakton përkeqësim më të shpejtë si psh mollë dhe banane nuk duhen vendosur bashkë) – Duhet shmangur tejmbushja e sirtarit të frutave dhe sugjerohet blerja vetëm për frutat e nevojshme për t’u konsumuar brenda pak ditësh – Frutat dhe perimet tashmë të prera, i mbulojmë me film transparent ose i vendosim në enë hermetike – Pastrojmë rregullisht frigoriferin, minimumi 1 herë në javë Sigurohemi të mbajmë gjithmonë frutat dhe perimet të ndara nga mishi, shpendët, peshku dhe ushqimet e tjera që janë gati për tu konsumuar, duke siguruar temperaturën prej 4°C ose më të ulët: Mishi dhe peshku: Të ndara nga ushqimet e tjera, duhet të vendosen në ndarjen më të ftohtë dhe duhet të sigurohemi që të mos rrjedhin lëngje. Produktet e qumështit, vezët dhe ushqimet e tjera që duhet të ruhen në frigorifer pas hapjes, duhet të vendosen në një temperaturë të ndërmjetme Djathrat: duhet të ruhen në enë të mbyllura ose në paketimin e tyre origjinal Për të shmangur rrezikun e pranisë së viruseve dhe baktereve në sipërfaqen e perimeve dhe frutave, para konsumimit frutat dhe perimet duhen larë sa më mirë. Një alternativë mund të jetë, duke shtuar bikarbonat ose sodë buke në një enë me ujë: disa studime mbi bikarbonatin kanë treguar efektivitetin e tij në largimin jo vetëm të baktereve, por edhe mbetje pesticidesh si në sipërfaqe ashtu edhe nën lëkurë të frutave.

Zinxhiri i ftohjes nga prodhuesi në shtëpi

29/06/2023

“Zinxhiri i ftohjes” është cikli nëpër të cilin kalojnë të gjitha produktet ushqimore dhe farmaceutike nga prodhuesi tek konsumatori, duke ruajtur një temperaturë konstante. Kjo ruan cilësinë, higjenën dhe sigurinë. Ruajtja e duhur është thelbësore për shëndetin tonë, na lejon të garantojmë vetitë organoleptike të ushqimit (shijen, aromën, pamjen, konsistencën) dhe të ruajmë karakteristikat e tij ushqyese. Zinxhiri i ftohjes i produkteve të frigoriferit dhe rëndësia e tij Është thelbësore të kontrollohet temperatura, gjatë të gjitha fazave të zinxhirit, pasi thyerja e zinxhirit të ftohjes shkakton përkeqësimin e produktit dhe zvogëlimin e kohëzgjatjes së vlefshmërisë së tij. Qëllimi është të zvogëlohet rreziku i goditjes termike, e cila mund të ndryshojë vetitë organoleptike të ushqimit ose ilaçit. Por, kush është përgjegjës për mbajtjen e temperaturës së pandyshuar të produktit, në të gjitha fazat nga prodhimi deri tek konsumimi? Bazuar në llojin e produktit, është përgjegjësi e prodhuesit të sigurojë që temperaturat ideale dhe kushtet higjienike të ruhen në çdo paketim dhe kontenitor ku është ruajtur produkti. Në fazën e transportit të mallrave që prishen janë të përfshirë prodhuesi, transportuesi me mjete të pajisura me ftohës, mbledhësit me e pikave me shumicë, marketet, blerësi dhe në fund konsumatori. Pavarësisht rregulloreve të shumta europiane lidhur me sigurinë e produkteve dhe mbetjeve ushqimore, sekuestrohen shpesh tonelata ushqimesh apo barnash prej miliona eurosh, në kushte të këqija higjeno-sanitare, të ruajtura në mjedise të papërshtatshme. Siguria Ushqimore dhe menaxhimi i ushqimit në shtëpi Menaxhimi korrekt i ushqimit në shtëpi nuk duhet nënvlerësuar sepse, që nga momenti i blerjes, siguria ushqimore varet nga ne. Një ushqim i blerë dhe i transportuar në shtëpi në mënyrë korrekte dhe më pas i trajtuar dhe i ruajtur mirë na mbron nga sëmundjet e mundshme që vijnë nga ushqimi. Për të rritur sigurinë ushqimore, duhet nisur nga një zgjedhje e mirë e lëndëve të para gjatë blerjes dhe sigurimi i temperaturës së duhur të ruajtjes deri në shtëpi duke përdorur çantat termike, për të garantuar kështu ruajtjen e “zinxhirit të ftohtë”. Prandaj, do të jetë e nevojshme që produktet e ngrira apo të gjëndura në frigoriferë, t’i lemë për në fund të blerjes dhe t’i vendosim sa më shpejt në çanta termike për të minimizuar kohën e ekspozimit ndaj temperaturave të ambientit. Ushqimi duhet të transportohet në shtëpi sa më shpejt të jetë e mundur dhe të vendoset në frigorifer ose mundësisht në ngrirje (temperaturat e ftohta nuk vrasin mikroorganizmat, por bllokojnë rritjen e tyre). Ruajtja në frigorifer e kategorive të ndryshme ushqimore: Produktet, që duhen mbajtur në frigorifer rregullohen në enë të pastra ose në ambalazhin origjinal, ku shënojmë datën e skadencës dhe informacione të dobishme për ruajtjen e tyre. Mishi dhe peshku duhet të ruhen në pjesën më të ftohtë, zakonisht në ndarjen e ndërmjetme, menjëherë mbi sirtarin e perimeve. Mishi ka kohë të ndryshme ruajtjeje në varësi të llojit, të prerjes dhe përbërjes: Produkti Konsumimi Mishi i grirë Të konsumohet brënda 24 orëve Mishi i pulës, Mishi i gjelit të detit Të konsumohet brënda 48 orëve Mishi i freskët i ruajtur në frigorifer Të konsumohet brënda 3 ditëve Peshku i larë dhe i pastruar Të konsumohet brënda 24 orëve Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë Veza dhe produktet e qumështit Pjesa e sipërme e frigoriferit me temperaturë zakonisht 4-5°C, është e përshtatshme për vezë, produkte qumështi, ëmbëlsira me bazë pane etj. Qumështi duhet konsumuar brenda datës së skadencës dhe në çdo rast brenda 2-3 ditëve nga hapja e paketimit. Vezët duhet të ruhen gjithmonë në frigorifer dhe të konsumohen jo më vonë se data e treguar. Djathërat duhet të mbrohen me letër dhe të vendosen në enë të posaçme. Sallamrat duhet të lihet në paketimin e tyre dhe mundësisht të vendosen në enë hermetike të mbyllura mirë, për të shmangur kontaminimin e kryqëzuar me produktet e tjera. Frutat dhe Perimet Perimet dhe frutat, ende të pa lara, duhet të ruhen në pjesën e poshtme në një temperaturë më të lartë (7-10°C) dhe të konsumohen shpejt për të shmangur përkeqësimin. Preferohet që frutat dhe perimet të lahen vetëm para konsumimit, sepse uji në sipërfaqe favorizon zhvillimin e mikroorganizmave dhe një ndryshim kimik. Frutat dhe perimet e papjekura duhet të ruhen në temperaturën e dhomës. Pijet Raftet brenda derës së frigoriferit janë pikat më të nxehta dhe janë të destinuara për produkte që kanë nevojë vetëm për ftohje të lehtë (p.sh. pije joalkoolike, gjalpë). Këshillat dhe Sugjerimet Këshillohet që ushqimet e blera më së fundmi, të vendosen pas atyre që janë tashmë në frigorifer dhe të konsumohen ushqimet që janë vendosur të parat (First-In-First-Out). Ky sistem do të sigurojë konsumimin e ushqimeve para datës së skadencës dhe reduktimin e mbetjeve. Është e rëndësishme që ushqimet e gatuara të ftohen plotësisht përpara se t’i vendosim në frigorifer, duke u kujdesur që të mos qëndrojnë në temperaturën e dhomës për më shumë se dy orë. Ushqimet që nuk prishen Ushqimet që nuk prishen (miell, oriz, bishtajore të thata, drithëra etj) mund të ruhen në temperaturën e dhomës, mundësisht në një vend të freskët dhe të thatë, në një temperaturë jo më shumë se 20°C, larg dritës, pluhurit dhe lagështisë, larg burimeve të nxehtësisë dhe në pako/ kontenitorë të mbyllura mirë.

Bujqësia organike: Debat i vazhdueshëm

27/06/2023

Debati rreth ushqimit organik ka qenë i vazhdueshëm prej vitesh, me informacione dhe opinione kontradiktore. Tregu i produkteve organike është rritur ndjeshëm, por ende mbeten pikëpyetje për epërsinë e tij për sa i përket përfitimeve shëndetësore dhe mjedisore. Produktet organike dhe fillesat Bujqësia organike lindi si një përgjigje ndaj shqetësimeve për ndikimin e bujqësisë së industrializuar në mjedis. Mendimtarë si Rudolf Steiner dhe Albert Howard filluan promovimin e praktikave bujqësore që ishin më afër natyrës, duke theksuar rëndësinë e gjetjes së alternativave më të qëndrueshme, më pak agresive dhe jo “aq shumë” të industrializuara. Megjithatë, kur shqyrtohen provat, bëhet e qartë se mendimet për ushqimin organik janë të ndara. Disa studime sugjerojnë se bujqësia organike është thelbësore për një të ardhme më të mirë, ndërsa të tjerë argumentojnë se është thjesht një mashtrim marketingu, duke ofruar pak përmirësim në aspektin e ndikimit shëndetësor ose mjedisor. Për të kuptuar konceptin e bujqësisë organike, është e rëndësishme të pranohet se praktikat organike ndryshojnë në vende të ndryshme. Në përgjithësi, bujqësia organike kufizon përdorimin e pesticideve sintetike, organizmave të modifikuar gjenetikisht (OMGJ), plehrave artificiale, hormoneve dhe antibiotikëve të tepërt në blegtori. Dyshimet ndaj bujqësisë organike Kritikët e bujqësisë organike argumentojnë se shmangia e “kimikateve” është një qasje e thjeshtuar dhe se edhe bio-pesticidet, të përdorura në bujqësinë organike, mund të kenë pasoja të padëshiruara. Disa bio-pesticide mund të jenë jo selektive dhe të dëmtojnë organizmat e tjerë të gjallë. Për shembull, rotenone, dikur i përdorur gjerësisht si një pesticid organik, është zbuluar se shkakton simptoma të ngjashme me sëmundjen e Parkinsonit tek minjtë dhe dëmton specie të ndryshme. Gjithashtu, ka shqetësime në lidhje me shkallëzueshmërinë e bujqësisë organike dhe aftësinë e saj për të përmbushur kërkesat e një popullsie globale në rritje. Bujqësia organike shpesh jep rendimente më të ulëta në krahasim me metodat konvencionale, duke e vënë kështu në dyshim si një zgjidhje për sigurinë ushqimore. Rritja e kërkesës për produkte organike Pavarësisht nga këto kritika, bujqësia organike vazhdon të fitojë popullaritet, e nxitur nga kërkesa e konsumatorëve për opsione ushqimore më të qëndrueshme dhe miqësore me mjedisin. Përkrahësit argumentojnë se bujqësia organike promovon tokë më të shëndetshme, biodiversitet dhe redukton përdorimin e kimikateve sintetike, duke përfituar kështu shëndeti i njeriut dhe mjedisi. Të shohim me sy kritik Debati nëse ushqimi organik është vërtet më i mirë është kompleks dhe i shumëanshëm. Vendimi për të konsumuar ushqim organik është një vendim personal, i ndikuar nga faktorë të tillë si qëllimet personale të shëndetit, shqetësimet mjedisore dhe aksesi në produkte organike. Është e rëndësishme që individët të marrin në konsideratë provat e disponueshme, të kuptojnë kufizimet dhe përfitimet e bujqësisë organike dhe të bëjnë zgjedhje të informuara bazuar në vlerat dhe rrethanat e tyre. Burimi: https://www.foodunfolded.com/article/is-organic-food-really-better

Rezistenca ndaj antibiotikëve

25/06/2023

Rezistenca ndaj antibiotikëve është bërë një çështje urgjente shëndetësore globale, duke ndikuar në trajtimin e infeksioneve të ndryshme. Ajo që mund të mos kuptohet lehtësisht, është lidhja e rëndësishme midis rezistencës ndaj antibiotikëve dhe helmimit nga ushqimi. Vitet e fundit, përdorimi i tepërt dhe keqpërdorimi i antibiotikëve si në mjekësinë njerëzore ashtu edhe në bujqësi, kanë çuar në shfaqjen e baktereve rezistente ndaj ilaçeve në zinxhirin tonë të furnizimit me ushqime. Ky artikull eksploron lidhjet midis rezistencës ndaj antibiotikëve dhe helmimit me ushqim, duke hedhur dritë mbi rëndësinë e përdorimit të përgjegjshëm të antibiotikëve, në garantimin e sigurisë ushqimore dhe shëndetit publik. Rezistenca ndaj antibiotikëve të përdorur në bujqësi dhe blegtori: Keqpërdorimi i antibiotikëve dhe përdorimi i tyre i gjerë në bujqësi dhe blegtori, për rritjen e prodhimit apo parandalimin e sëmundjeve, kanë përshpejtuar zhvillimin e baktereve rezistente ndaj antibiotikëve. Kështu antibiotikët e përdorur në procesin e prodhimit të produkteve shtazore si mishi, qumështi dhe vezët, mund të gjënden në sasi të vogla në ushqimin që konsumojmë. Por, ekspozimi i zgjatur ndaj dozave të ulëta të antibiotikëve, mund të kontribuojë në zhvillimin e baktereve rezistente ndaj antibiotikëve njësoj si te kafshët, edhe te njerëzit. Praktikat moderne bujqësore, duke përfshirë mbipopullimin dhe higjienën jooptimale në fermat blegtorale, mund të përforcojnë rrezikun e infeksioneve bakteriale dhe nevojën për përdorim të antibiotikëve. Administrimi i pakontrolluar i antibiotikëve mund të çojë në zhvillimin e rezistencës së baktereve, të cilat më pas mund të përhapen në zinxhirin ushqimor. Si mund të përhapen tek njerëzit bakteret rezistente nga kafshët Kafshët, ashtu si njerëzit, mbajnë baktere në zorrët e tyre. Këtu përfshihen edhe mikrobet rezistente ndaj antimikrobikeve, të cilët mund të futen në ushqim në disa mënyra: – Kur kafshët theren dhe përpunohen për ushqim, bakteret mund të kontaminojnë mishin ose produkte të tjera shtazore, duke u përhapur nga pajisjet e kontaminuara të përpunimit ose kazanët e magazinimit. – Feçet/jashtëqitjet e kafshëve mund të përmbajnë baktere rezistente dhe të futen në mjedisin përreth. – Frutat dhe perimet mund të kontaminohen përmes kontaktit me tokën, ujin ose plehrat që përmbajnë jashtëqitje/jashtëqitje të kafshëve. Njerëzit mund të marrin infeksione të zorrëve, duke përfshirë infeksione rezistente ndaj antibiotikëve, duke trajtuar ose ngrënë ushqim të kontaminuar, ose duke rënë në kontakt me jashtëqitjen e kafshëve të pakompostuar. Njerëzit mund të bien në kontakt me jashtëqitjen e kafshëve nëpërmjet kontaktit të drejtpërdrejtë me kafshët dhe mjediset e kafshëve, ose nëpërmjet ujit të pijshëm të ndotur. Sëmundjet e shkaktuara nga ushqimi dhe bakteret rezistente ndaj antibiotikëve: Sëmundjet e shkaktuara nga ushqimi nga infeksionet prej Salmonella, Campylobacter dhe E. coli, janë të lidhura me rezistencë të ktyre baktereve ndaj antibiotikëve. Produktet ushqimore të kontaminuara që strehojnë këto baktere rezistente mund të shkaktojnë infeksione të rënda te njerëzit, shpesh duke rezultuar në mundësi të kufizuara trajtimi për shkak të rezistencës ndaj antibiotikëve. Një person me një infeksion ushqimor të shkaktuar nga bakteret rezistente, do të ketë simptoma të ngjashme me infeksionet e shkaktuara nga bakteret që mund të vriten nga antibiotikët. Simptomat mund të jenë të lehta deri në kërcënuese për jetën. Simptomat e lehta mund të përfshijnë: nauze, diarre, të vjella. Njerëzit me një infeksion të rëndë mund të kenë nevojë të vizitojnë një mjek, të marrin antibiotikë ose të shtrohen në spital. Infeksionet rezistente mund të jenë të vështira dhe ndonjëherë të pamundura për t’u trajtuar. Kjo mund të çojë në trajtime më të kushtueshme dhe rreziqe më të larta për efekte anësore. Kush është në rrezik më të lartë për helmim nga ushqimi Njerëzit me rrezik më të lartë për helmim nga ushqimi përfshijnë të rriturit e moshës 65 vjeç e lart, fëmijët më të vegjël se 5 vjeç, njerëzit që kanë probleme shëndetësore ose marrin ilaçe që ulin aftësinë e trupit për të luftuar mikrobet dhe sëmundjet, si dhe gratë shtatzëna. Këto grupe janë në rrezik për simptoma të rënda ose komplikime nga helmimi prej ushqimit. Të mbrojmë veten dhe familjen tonë Adresimi i krizës së rezistencës ndaj antibiotikëve kërkon një qasje të shumëanshme. Zbatimi i praktikave të përgjegjshme të përdorimit të antibiotikëve në bujqësi, promovimi i higjienës së mirë dhe rritja e standardeve të sigurisë ushqimore janë hapa thelbësorë për të reduktuar prevalencën e baktereve rezistente ndaj antibiotikëve në produktet ushqimore. Katër rregulla kryesore për sigurinë e ushqimit, sidomos gjatë gatimit të tij:

Kontenitorët termikë, të zgjedhim të duhurin lidhur me sigurinë ushqimore

18/06/2023

Kur bëhet fjalë për ruajtjen dhe transportimin e pijeve apo ushqimeve të nxehta ose të ftohta, zgjedhja e një kontenitori termik të sigurtë është me rëndësi të madhe. Cilësia, aftësitë izoluese dhe materiali mund të ndikojnë ndjeshëm në ruajtjen e temperaturës dhe përdorshmërinë e përgjithshme. Në këtë artikull shqyrtojmë pse është thelbësore të zgjidhim një enë termike me kujdes, duke marrë parasysh konsideratat shëndetësore. Kontrollojmë materialin e kontenitorit duke u siguruar të zgjedhim materiale që janë të sigurta për kontakt me ushqimin, si çelik inox, qelq termik ose plastika pa BPA (BPA FREE) dhe pa ftalate. Duhen shmangur kontenitorët me materiale që çlirojnë kimikate të dëmshme ose toksike si: Bisphenol A (BPA): BPA është një përbërës kimik që përdoret në prodhimin e plastikës dhe veshjet e brendshme të kontejnerëve të ushqimit. Është shoqëruar me probleme shëndetësore, si çrregullime endokrine dhe efekte negative në sistemin riprodhues. Për të shmangur ekspozimin ndaj BPA, kërkojmë kontenitorë plastikë të etiketuar “pa BPA” ose zgjidhim alternativa të sigurta si qelqi ose çelik inox. – PVC (Polyvinyl Chloride): PVC është një lloj plastike që mund të përmbajë ftalate dhe kimikate të tjera të dëmshme, tregojmë kujdes për të shmangur kontaktin me ushqimin. Ftalatet: Ftalatet janë kimikate që përdoren si plastifikues për ta bërë plastikën më të zhdërvjellët. Ato janë shoqëruar me efekte negative shëndetësore, veçanërisht në sistemin riprodhues. – Plumbi: Plumbi është një metal toksik që mund të jetë i pranishëm në veshjet e vjetra të enëve prej qeramike ose terrakote. Duhet shmangur përdorimi i këtij lloj kontenitorësh për kontakt të drejtpërdrejtë me ushqimin. Alumini: Ndërsa alumini përdoret zakonisht për kontenitorët e pijeve, disa studime kanë ngritur shqetësime në lidhje me potencialin e tij për të lëshuar kimikate në ushqim, veçanërisht në kushte acidike ose të nxehta. Nëse zgjedhim enë alumini, duhet të sigurohemi që ato të jenë të kallaisura nga brenda ose përdorim mbështjellës plastik për të krijuar një pengesë midis aluminit dhe ushqimit. Çertifikimet dhe rregulloret: Kontrolloni nëse kontenitori termik është i çertifikuar dhe përputhet me rregulloret e sigurisë ushqimore. Disa shembuj të certifikimeve përfshijnë FDA (Administrata e Ushqimit dhe Barnave në Shtetet e Bashkuara), CE (Conformité Européene) në Evropë dhe ISO (Organizata Ndërkombëtare për Standardizim). Kontenitorët termikë dhe karakteristikat Përdorimi i sigurtë: Kontrollojmë nëse ka ndonjë kufizim në përdorimin e enës termike. Për shembull, mund të ketë kufizime në temperaturën maksimale ose përdorimin e mikrovalës. Mbyllja hermetike: është një element themelor në kontenitorët e ushqimit për të garantuar sigurinë dhe ruajtjen e ushqimit. Termoizolimi: Kontrollojmë nëse ena ka termoizolim të mirë për të ruajtur temperaturën e ushqimit. Kërkojmë informacion mbi kapacitetin e mbajtjes së nxehtësisë ose të të ftohtit. Larja dhe pastrimi: Lexojmë udhëzimet për pastrimin e enës. Disa enë termike mund të lahen në makinë larëse enësh, ndërsa të tjerat kërkojnë pastrim me dorë. Ndjekim udhëzimet e prodhuesit për ta mbajtur kontenitorin të pastër dhe të sigurtë. Shqyrtimet dhe reputacioni i prodhuesit: Para se të blejmë një enë termike, lexojmë komentet e blerësëve të mëparshëm dhe kontrollojmë reputacionin e prodhuesit. Zgjedhim marka të besueshme që njihen për cilësinë dhe sigurinë e produkteve të tyre, sidomos për produktet për bebe. Mos harroni se është gjithmonë e rëndësishme të ndiqni udhëzimet e përgjithshme të sigurisë ushqimore, të tilla si mbajtja e ushqimeve në temperatura të sigurta, shmangia e kontaktit me materialet e dëmtuara ose të konsumuara dhe pastrimi rregullisht i kontejnerëve termikë për të parandaluar rritjen e baktereve. Merrni kohë për të lexuar me kujdes informacionin e etiketës dhe hulumtoni përpara se të blini një enë termike. Zgjedhja e kontejnerit të duhur termik do të sigurojë siguri më të mirë të ushqimit dhe do t’ju lejojë të ruani ushqimet tuaja në mënyrë të sigurtë dhe efikase. Kontenitorët termikë dhe Llojet e mbylljeve hermetike Mbyllja hermetike është një element themelor në kontenitorët e ushqimit për të garantuar sigurinë dhe ruajtjen e ushqimit. Ai përbëhet nga një sistem mbyllës që parandalon rrjedhjen e lëngjeve dhe hyrjen e ajrit brenda enës. Kjo ndihmon në mbajtjen e ushqimit të freskët, parandalimin e humbjeve dhe ruajtjen e karakteristikave organoleptike të ushqimit. Ekzistojnë disa lloje kapakësh hermetikë, që përdoren në kontenitorët e ushqimit. Këtu janë disa shembuj të zakonshëm:

Botulizmi në produktet e konservuara

17/06/2023

Botulizmi është një formë e rëndë e helmimit ushqimor e shkaktuar nga toksinat e bakterit Clostridium botulinum. Ky bakter është anaerobik, që do të thotë se mund të rritet vetëm në mungesë të oksigjenit. Botulizmi i shkaktuar nga ushqimi ndodh kur C. botulinum rritet dhe prodhon toksina në ushqim para konsumimit, duke prodhuar spore. Ky bakter është shpesh i pranishëm në tokë, ujë ose ushqime të ruajtura në mënyrë të papërshtatshme. Bakteri mund të gjendet në ushqimet e konservuara, veçanërisht të përgatitura vetë në shtëpi, por në disa raste edhe të prodhuara në mënyrë industriale. Konservat e bëra në shtëpi pa zbatuar me rigorozitet nje recetë të besueshme, për shembull perimet në vaj, janë një nga produktet në të cilat mund të gjendet më lehtë prania e toksinës botulinum. Trajtimi mjekësor dhe botulizmi Trajtimi i intoksikimit me botulinum kërkon kujdes mjekësor të menjëhershëm. Administrimi i një antitoksine specifike për botulizmin, mund të ndihmojë në neutralizimin e toksinave dhe reduktimin e simptomave. Në disa raste, mund të keni nevojë për mbështetje respiratore për të kompensuar dobësinë e muskujve. Toksina botulinum është një nga toksinat më të fuqishme të njohura dhe mund të shkaktojë dëme serioze në sistemin nervor, veçanërisht në sistemin nervor periferik. Simptomat e botulizmit mund të përfshijnë dobësi muskulore, shikim të turbullt ose të dyfishtë, vështirësi në të folur, vështirësi në gëlltitje, gojë të thatë dhe vështirësi në frymëmarrje. Në raste të rënda, botulizmi mund të çojë në paralizë muskulore, dështim të frymëmarrjes, madje edhe vdekje. Është e rëndësishme të shihni menjëherë një mjek nëse dyshoni se keni marrë botulizëm ose nëse përjetoni simptoma të ngjashme me ato të përshkruara. Ndërhyrja në kohë mund të jetë jetësore për trajtimin e intoksikimit botulinum. Parandalimi i botulizmit Botulizmi mund të jetë i vështirë për t’u njohur pasi simptomat mund të ndryshojnë dhe mund t’u ngjajnë kushteve të tjera. Megjithatë, ka disa masa paraprake që mund të përvetësojmë për të shmangur konsumin e ushqimit të ndotur dhe për të zvogëluar rreziku për të rënë në kontakt me botulizmin. Për të parandaluar botulizmin, është e rëndësishme të ndiqen praktikat e duhura të ruajtjes së ushqimit, të tilla si sterilizimi i duhur i ushqimit në kavanozat me vakum ose ruajtja e duhur në frigorifer. Shmangia e konsumit të ushqimeve të fryra, të çngjyrosura ose me erë të keqe mund të ndihmojë në uljen e rrezikut të infeksionit. Blejmë nga burime të besuara me reputacion dhe me emër, si supermarketet apo dyqanet e specializuara, që përputhen me rregullat e sigurisë ushqimore. Kontrollojmë integritetin e paketimit nëse është i vulosur siç duhet, pa shenja dëmtimi, ënjtjeje apo rrjedhjeje. Nëse paketimi duket i kompromentuar, nuk e konsumojmë produktin Gatimi i duhur në temperatura të përshtatshme është thelbësor për të shkatërruar çdo bakter, duke përfshirë edhe ata që janë përgjegjës për botulizmin. Sigurohuni që ushqimet të gatuhen plotësisht para se të konsumohen. Gjithmonë kontrollojmë datën e skadencës së ushqimeve dhe shmangim konsumimin e produkteve të skaduara. Ruajmë ushqimin siç duhet: Mbajmë ushqimet e rrezikshme të frigoriferizuara në temperatura të sigurta dhe ndjekim udhëzimet e magazinimit të vendosura në etiketat e ushqimit. Evitojmë konsumimin e ushqimeve të ruajtura në mënyrë të papërshtatshme ose të frigoriferizuara gabim. Evitojmë ushqimet e dëmtuara të konservuara: Nuk duhen konsumuar ushqime të konservuara nëse vërejmë ënjtje, dhëmbëza ose rrjedhje. Këto mund të jenë shenja të kontaminimit bakterial. I kushtojmë vëmendje shenjave të prishjes: Nëse ushqimet kanë një pamje, aromë apo shije të pazakontë, është më mirë të shmangim konsumin e tyre. Këto mund të jenë shenja të përkeqësimit dhe kontaminimit të mundshëm. Nëse dyshoni se keni konsumuar ushqim të kontaminuar ose nëse zhvilloni simptoma të tilla si dobësi muskulore, vështirësi në të folur ose gëlltitje, shikim të turbullt ose shenja të tjera të helmimit nga ushqimi, kërkoni menjëherë kujdes mjekësor. Botulizmi mund të jetë një gjendje serioze që kërkon trajtim të shpejtë. Botulizmi dhe mjalti Mjalti nuk konsiderohet ushqim i rrezikshëm, sepse përqendrimi shumë i lartë i sheqernave pengon rritjen e Clostridium botulinum, megjithatë mund të përmbajë spore, të cilat mund të mbijnë në zorrën e një fëmije nën një vjeç dhe të shkaktojnë botulizëm tek foshnjat. Për këtë arsye është më mirë të pritet minimumi 12 muaj përpara se të vendosim mjaltin në dietën e fëmijëve.

Helmimi nga ushqimi

15/06/2023

Helmimit nga ushqimi veçanërisht përgjatë stinës së verës i duhet kushtuar shumë rëndësi. I nxehti i verës stimulon dëshirën për ushqim të freskët dhe të papërpunuar, duke na ekspozuar edhe më shumë drejt mundësisë për t’u intoksikuar nga ushqimi. Nga peshku i papërpunuar deri tek majoneza, nga djathi i freskët tek perimet e palara: me rritjen e temperaturave, frigoriferi ynë është i mbushur me gracka.Këto produkte në kushte jo të duhura të ruajtjes, mund të zhvillojnë mikroorganizma patogjenë. Kryesisht në traktin gastrointestinal shkaktojnë simptoma të bezdisshme si të vjellat, dhimbjet e stomakut, ngërçet e barkut dhe diarrenë, ndonjëherë edhe të lidhura me ethe dhe në raste të rënda bllokim neuromuskular. Cilat ushqime janë më me risk për t’na helmuar? Stina e verës është veçanërisht e rrezikshme sepse nxehtësia shumëfishon rrezikun e kontaminimit, pasi është më e vështirë të sigurohet respektimi i zinxhirit së ftohjes, si për ushqimet e blera ashtu edhe për ato të shtëpisë.Sipas ISS- Institutit Italian të Shëndetësisë: “Ndotja e ushqimit, veçanërisht në verë, mund të ndodhë në shumë mënyra. Disa mikroorganizma janë të pranishme në zorrët e kafshëve të shëndetshme dhe bien në kontakt me mishin e tyre gjatë therjes. Frutat dhe perimet mund të kontaminohen nëse lahen ose ujiten me ujë të ndotur me fekale kafshësh ose njerëzish. Ndërsa salmonela mund të kontaminojë vezët pas infektimit të sistemit ovarian të pulave.”Ndër ushqimet që mund të rezultojnë me risk të lartë, listohen:-Kremrat dhe salcat që përmbajnë vezë (si majoneza)-Derivatet e mishit dhe të kafshëve-Prodhimet e detit (sidomos nëse janë të papërpunuara)-Produktet e qumështit-Perimet e pagatuara-Vezët-Akulli Rregullat për të shmangur helmimin nga ushqimet në verë Mjafton të ndiqen disa rregulla të thjeshta për të zvogëluar rrezikun e infeksioneve për shkak të konsumit në verë të ushqimeve që përmbajnë substanca toksike ose baktere:- Higjenizimi i rregullt i vendve ku ruajmë produktet dhe pajisjet e kuzhinës si lavastovilje, lavamani, dërrasat prerëse, kontenitorët, ulin rrezikun për përhapjen e baktereve. Lajmë duart mirë pasi kemi prekur frutat dhe perimet e blera, ose pasi kemi trajtuar ushqime të natyrave të ndryshme. Duhen ndërruar sa më shpesh peshqirët e kuzhinës.- Vendosja e ushqimeve në raftin e duhur të frigoriferit është baza e ruajtjes së mirë. Duhen përdorur enë qelqi ose vakum për të ruajtur mbetjet e ushqimeve, duke mos i lënë kurrë në enët e gatimit. Asnjëherë nuk duhet vendosur ushqimi i nxehtë ose i vakët në frigorifer sepse shkaktojnë një rritje të temperaturës së brendëshme. Pastrojmë me kujdes sipërfaqet e brendshme të frigoriferit duke përdorur ujë dhe uthull ose detergjentë të përshtatshëm.- Lajmë gjithmonë frutat dhe perimet mundësisht me një lugë gjelle sodë buke, duke i lënë në ujë për 15 minuta. Pas larjes është e rëndësishme të mos i vendosim pa i tharë vnë frigorifer produktet, pasi ato mund të zhvillojnë baktere patogjenike që ndotin pjesën tjetër të ushqimit. Nëse blejmë perime në qese, duhen larë gjithmonë edhe nëse tregohet në paketim se nuk është e nevojshme.- Peshqit e pastruar nga zorrët duhet të lahen nën ujë të rrjedhshëm. më pas duhet t’i thajmë mirë, t’i mbyllim në enë hermetike ose i mbështjellim me film transparent, dhe i vendosim në fund të frigoriferit. Duhen konsumuar brenda 24 orëve.- Produktet e bulmetit dhe vezët nuk duhet të lihen të lira në frigorifer, por të ruhen në kontenitorë të veçantë në raftin qendror të frigoriferit. Duhet të shmangim mbajtjen e vezëve në derën e frigoriferit, për shkak të ndryshimeve të temperaturës nga hapja dhe mbyllja.- Për shkrirje optimale është e këshillueshme që shkrirja e produkteve të ngrira të bëhet gjithmonë duke i kaluar një natë më parë ose disa orë para gatimit në pjesën e freskuesit. Asnjëherë nuk duhet t’i shkrijmë në temperaturën e dhomës, pasi ngrirja nuk ka vrarë mikroorganizmat e mundshme të ndodhura në këto produkte, ngrirja vetëm ndalon shumëfishimin e tyre. Një alternativë tjetër është shkrirja e shpejtë në mikrovalë dhe të gatuhen menjëherë.-Për të siguruar eliminimin e sporeve të mikroorganizmave nga ushqimi është e nevojshme të gatuhen në temperatura mbi 120°. Këshillohet përdorimi i një termometri gatimi.Nëse shfaqen simptoma të intoksikimit, është e rëndësishme kontakti sa më parë me mjekun e besuar.

Category: Siguria Ushqimore