Fasulet: Vlerat ushqyese dhe Meteorizmi
30/06/2023
Fasulet janë burim i proteinave bimore dhe karbohidrateve komplekse, ato kanë shumë përfitime për organizmin, por ka disa efekte anësore. Një porcion me fasule të freskëta mbulon rreth një të tretën e nevojave tuaja ditore për fosfor dhe më shumë se gjysmën e fibrave të rekomanduara ditore.
Fasulet dhe vlerat ushqyese
Fasulet kanë sasi të mira të karbohidrateve komplekse dhe sasi të vogla yndyre. Kjo i bën ata ushqime me një konsum të moderuar të kalorive, një pjesë e fasuleve të freskëta siguron më pak se 200 kcal. Për më tepër, e njëjta pjesë siguron më shumë se gjysmën e sasisë së fibrave që duhet futur me dietë në baza ditore, sipas Società Italiana di Nutrizione Umana. Fibra e pranishme tek fasulet është e tretshme, që do të thotë se gjatë procesit të tretjes shndërrohet në një xhel, i cili duke zënë më shumë hapësirë në zorrë lejon dërgimin e sinjaleve të ngopjes në tru. Gjithashtu, fasulet janë burim i kripërave minerale, veçanërisht fosforit, hekurit dhe kalçiumit. Një pjesë e fasuleve të freskëta mbulon rreth një të tretën e nevojës ditore për fosfor, i cili së bashku me kalçiumin ndihmon në mbajtjen e dhëmbëve dhe kockave të shëndetshme. Besimi se konsumimi i ushqimeve me origjinë bimore nuk është në gjendje të kontribuojë në marrjen e përditshme të hekurit, duhet të hidhet poshtë. Ajo që është e vërtetë është prania e një forme më pak të përthithshme e hekurit në nivel intestinal. Megjithatë, për të rritur përthithjen e tij, mjafton të shtojmë burime të vitaminës C gjatë vaktit, për shembull lëng ose lëkura të grira të limonit, portokallit ose spec djegës të freskët të grirë hollë.
Llojet më të përdorshme
Në treg, fasulet gjënden të thara,të freskëta, të ngrira dhe të konservuara. Karakteristikat ushqyese ruhen tek të gjitha llojet. Përpara konsumimit sugjerohet që fasulet e konservuara të shpëlahen nën ujë të bollshëm, për të eliminuar lëngun e konservimit, i cili përmban shumë kripë.
Fasulet Cannellini
Fasulet Cannellini janë fasule të bardha mesatare të vogla me një shije shumë delikate. Përdorimi i tyre ideal është për sallatra, supa, kremra etj.
Fasulet e kuqe
Fasule mesatare-të vogla, të njohura veçanërisht për sasi të larta proteinash dhe një burim i mirë i acidit folik. Të kombinueshme me sukses me lloje të ndryshme orizi, misri, mishi pikant dhe qepë.
Bishtajat
Fasulet e gjelbra ose bishtajat, janë fasulet e zakonshme të korrura përpara se të përfundojë pjekja e farës. Ndryshe nga llojet e tjera të fasuleve, ato konsumohen së bashku me bishtajat e plota, të freskëta ose të konservuara. Të kombinueshme si një pjatë e dytë për gatimet e mishit dhe peshkut, në sallata me domate dhe hudhër, me vezë, patate, të kombinuara me pesto borziloku ose si mbushje për role.
Fasulet e zeza
Një shumëllojshmëri tipike e Amerikës Qendrore dhe Jugore, fasulet e zeza janë një burim i shkëlqyer i hekurit, si dhe i proteinave bimore. Ato shkojnë në mënyrë perfekte me oriz dhe drithëra të tjera në përgatitjen e supave dhe sallatave, veçanërisht nëse pasurohen me erëza djegëse dhe proshutë. Për shkak të shijes dhe strukturës së tyre, fasulet e zeza janë gjithashtu një përbërës i mirë për të bërë qofte dhe mbushje vegjetariane.
Fasulet sy-zeza
Të bardha dhe të vogla në përmasa, ato mund të njihen menjëherë nga prania e një njolle të errët. Kanë një origjinë të lashtë afrikane. Në shumë vënde kultivimi i kësaj lloj fasuleje është mjaft i rrallë, nëse krahasohet me atë të fasules së zakonshme. Fasulet syzeza janë ende pjesë e disa recetave tradicionale, të përdorura mbi të gjitha në supë, por edhe për rizoto me sallam.
Kur fasulet mund të shkaktojnë ndjesi parehatie
Pavarësisht nga vetitë e shumta të dobishme, bishtajoret mund të shkaktojnë disa efekte anësore. Një nga më të njohurit është meteorizmi, i shkaktuar nga prania e lëndëve ushqyese të pa asimilueshme që arrijnë në zorrë. Për të parandaluar këtë problem, rekomandohet që bishtajoret t'i vendosim në ujë për rreth 12 orë para gatimit, t'i shpëlajmë tërësisht nën ujë të rrjedhshëm dhe t'i gatuajmë për një kohë të gjatë me gjethe sherebele, gjethe dafine ose fara kopër. Tretja e bishtajoreve mund të jetë e vështirë, edhe prej përbërjes së lëvozhgës së fasuleve. Për t'i bërë ato më të tretshme, mund t'i furlojmë pas gatimit ose të zgjedhim bishtajore të qëruara. Disa gjendje patologjike kërkojnë shmangien e konsumit të bishtajoreve. Në rast të favizmit, duhet shmangia e plotë e fasuleve dhe bizele.